Posted by George Sakkas on facebook
September 03, 2025
*The importance of VASILIS VIZOURIS and GEORGE PRIOVOLOS in the RISE of GREEK BILLIARDS, during the decade of 1950s ..
Έτσι όπως έχω τα πράγματα στο μυαλό μου, η νεώτερη ιστορία του Ελληνικού Μπιλιάρδου ξεκινά το 1950, μετά δηλαδή το αιματοκύλισμα που προκάλεσε ο Δεύτερος Παγκοσμίος Πολέμος και μετά τον οδυνηρό Εμφύλιο που φοβάμαι ότι δεν ξεπεράσαμε ποτέ..
Το 1950 η λήξη τών αδιανόητων συγκρούσεων βρήκε την Ελλάδα διαλυμένη από κάθε αποψη να κλαίει επάνω από τα ερείπια της..
Τα καφενεία προϋπήρχαν βέβαια, αλλά ήταν τότε που για ευνόητους λόγους άρχισαν να γίνονται μόδα και να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σε όλη την επικράτεια.
Δειλά δειλά οι πιό διορατικοί καφετζήδες άρχισαν να προσθέτουν ένα ή δύο, σπανίως δε περισσότερα Μπιλιάρδα Γαλλικού τύπου στην ποικιλία τους που μέχρι εκείνες τις μέρες περιλάμβανε χαρτοπαίγνιο, τάβλι, σκάκι, καφέ, τσάι, ούζο και κονιάκ.
Σας έχω μιλήσει στο παρελθόν για κάποια από αυτά τα καφενεία πού έκαναν ένα βήμα παραπέρα, που οι ιδιοκτήτες τους αγάπησαν και προώθησαν την ιδέα ενός αγωνιστικού Μπιλιάρδου οργανωμένου “κατά τα Ευρωπαϊκά προτυπα”, όπως επίσης για τον Mustafa Diab και τους Αιγύπτιους συμπαίκτες του που επηρέασαν και έσπρωξαν τούς δικούς μας προεστούς προς αυτήν την κατεύθυνση..
Σας έχω μιλήσει για το καφενείο ΕΡΜΗΣ, που ήταν πιο γνωστό σαν “τού ΒΥΖΟΥΡΗ”, για τον ιδιοκτήτη του, τον ΒΑΣΙΛΗ ΒΥΖΟΥΡΗ, για την αίθουσα τού ΜΑΥΡΟΚΕΦΑΛΟΥ στα Χαυτεία, γιά τον Αιγυπτιώτη ιδιοκτήτη τού Mondial τών Εξαρχείων ΒΑΣΙΛΗ ΜΑΓΙΟΡΚΙΝΟ και γιά τούς άλλους ιδιοκτήτες καφενείων που στήριξαν τότε την ιδέα τού πιό συναρπαστικού και συνάμα παρεξηγημένου παιχνιδιού πού επινόησε ανθρώπου νούς..
Επίσης σας έχω μιλήσει για τον άνθρωπο που ήταν παρών σε κάθε θετική κίνηση για το Άθλημα…
Γιά τον διευθυντή τού “Ερμή”, αξιόλογο παίκτη τής εποχής, δάσκαλο και κήρυκα τής κουλτούρας, τής ιστορίας και τής τέχνης τού Μπιλιάρδου, γιά τον ΓΙΩΡΓΟ ΠΡΙΟΒΟΛΟ, τον πατέρα τού δικού μας ΛΕΥΤΕΡΗ που συνέχισε στά χνάρια του μέχρι και σήμερα..
Κήρυκας;
Ναι, κήρυκας και στην πρώτη ευκαιρία θα σας εξηγήσω τι ακριβώς εννοώ.
* 1957… Το ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ τού ΒΕΛΓΟΥ κατασκευαστή ΜΠΙΛΙΑΡΔΩΝ.
Ένα ΙΣΤΟΡΙΚΟ για το Ελληνικό Μπιλιάρδο τιμολόγιο τού Βελγικού οίκου VAN der KERCKHOVE.
Πιθανότατα πρόκειται γιά το πρώτο εισαγόμενο τραπέζι τής μεταπολεμικής ιστορίας τού Αγωνιστικού Μπιλιάρδου τής χώρας μας.
Η τιμολόγηση έγινε στις 29 Μαρτίου τού 1957.
Το τιμολόγιο έχει εκδοθεί στο όνομά τού Βασίλη Βυζούρη που ήταν ο σημαντικός για το Ελληνικό Μπιλιάρδο ιδιοκτήτης τού καφενείου Ερμής και εκπρόσωπος τού ΟΦΣΕ, δηλαδή τού ΟΜΙΛΟΥ ΦΙΛΑΘΛΩΝ ΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ “ΕΡΜΗΣ”
(Πληροφοριακά, το τραπέζι Μπιλιάρδου στην Ελλάδα τού 19ου και τού 20ού αιώνα αναφέρεται συνήθως στήν γλώσσα τών εφημερίδων σαν “Σφαιριστήριον” και το Σπορ τού Μπιλιάρδου αναφέρεται σε επίσημα έγγραφα σαν Επιτραπέζιος Σφαίρησης.)
Η διεύθυνση τού εργοστασίου και τών γραφείων του είναι στις Βρυξέλλες, στο 118-120 της οδού Des Beguines, Moienbeek και στο 40 Chausee de Gand, Berchem-Ste-Agathe, αντίστοιχα.
Στο τιμολόγιο αναφέρεται ότι η Van der Kerckhove είναι Ανώνυμος Εταιρεία που εκτός από Μπιλιάρδα κατασκευάζει και ηλεκτρικές αντιστάσεις θέρμανσης, αναφέρονται επίσης ο Ταχυδρομικός κώδικας και τα τηλέφωνά της.
Η διεύθυνση του καφενείου Ερμής ήταν στην οδό Πιπίνου 90 στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών και παρέμεινε η ίδια μέχρι και την τελευταία ημέρα λειτουργίας του, κάπου κοντά στα τέλη τής δεκαετίας τού ’90..
Σήμερα στην θέση του, ακριβώς απέναντι από την περίφημη εκκλησία τού Αγίου Παντελεήμονα υπάρχει ένα εστιατόριο στο οποίο έχω πάει δύο φορές προσπαθώντας να εντοπίσω την ακριβή θέση που ήταν τοποθετημένα τα συνολικά τρία μπιλιάρδα τού καφενείου τού Βυζούρη…
(Με μπερδεύει λίγο και το διπλανό γραφείο ταξιδίων είναι η αλήθεια..)
Συμπτωματικά στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο με το καφενείο του Βυζούρη έκανε τα εγκαίνιά της το 1985 η Ακαδημία Μπιλιάρδου, αίθουσα που παραμένει σε λειτουργία και γνωρίζει επιτυχίες μέχρι και σήμερα, στον πρώτο όροφο τού 131 τής οδού Αχαρνών..
Το Βελγικό μπιλιάρδο ήταν κατασκευασμένο για αγώνες, είχε συνολικό μήκος 3.10 μέτρα, ενώ ο αγωνιστικός του χώρος είχε διαστάσεις 2.85 επί 1.425 μέτρα.
Διέθετε πέτρωμα γραφίτη Πορτογαλίας πάχους πέντε εκατοστών, σπουδαία κατά τα λεγόμενα λάστιχα σπόντας (SPEED-BVDE) και ηλεκτρικό σύστημα θέρμανσης, κάτι που εντυπωσίαζε ακόμα τότε..
Στο τιμολόγιο αναφέρεται και ο εξοπλισμός.
Μια αγωνιστική τσόχα τής Iwan Simonis και συγκεκριμένα η Super Satin Match SIMONIS.
Ένα σετ μπάλες από ελεφαντόδοντο(!) διαμέτρου 62.4 χιλιοστών(!)
Σας έχω μιλήσει στο παρελθόν για τις μπάλες απο ελεφαντόδοντο που θα παρέμεναν σαν “η μόνη σωστή λύση” για μπιλιάρδο για ακόμα 10-15 χρόνια πριν αντικατασταθούν από τις συνθετικές..
Εδώ απλώς θα σας πω ότι ήταν σύνηθες το να κατασκευάζονται λίγο μεγαλύτερες από 61.5 mm, γιατί οι μπάλες ελεφαντόδοντου περνούσαν συχνά από ρεκτιφιέ με αποτέλεσμα να μικραίνουν..
Σε αγώνες, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και στην διάσταση τών 60.3mm.
Επίσης στο τιμολόγιο αναφέρονται δώδεκα ωραίες(!) στέκες,
μια στεκοθήκη, μια ξύλινη κατασκευή μήκους 71cm για την χάραξη τής μεγάλης και πιθανότατα της μικρής γωνίας τού “Ελευθέρου “, και αν ποτέ χρειαζόταν, για την χάραξη τών Cadre 47/2, 47/1 και 71/2..
Τέλος, μία στέκα με προέκταση, ένα ρατό όπως έλεγε ο αείμνηστος δάσκαλος Κώστας Παπαγεωργίου,
ένα κουτί με τεμπεσίρια και
ανταλλακτικά πετσάκια στέκας διαμέτρου 11.5, 12.0 και 12.5 χιλιοστών
Στην τιμή οι Βέλγοι συμπεριέλαβαν την συσκευασία τού Μπιλιάρδου και τών αξεσουάρ του σε τρία κιβώτια καθώς και την αποστολή τους στον Πειραιά, πράγμα που σημαίνει ότι η μεταφορά έγινε μάλλον με πλοίο που ξεκίνησε το ταξίδι του από την Αμβέρσα..
Σήμερα μια τέτοιου ειδους αποστολή θα γινόταν ασυζητητί οδικά.
Τέλος ο οίκος στέλνει έναντι 2.700 Βελγικών Φράγκων μία ακόμα τσόχα, την πανάκριβη για τα Ελληνικά δεδομένα ναυαρχίδα τής IWAN SIMONIS,
την θρυλική SIMONIS Super Extra Roulant, που για πολλές δεκαετίες (τουλάχιστον μέχρι το 1987) ήταν η επίσημη τσόχα τών περισσότερων Εθνικών και Διεθνών πρωταθλημάτων!
Ηταν κατασκευασμένη από 100% μαλλί, ένα πραγματικό έργο τέχνης τής επίσης Βελγικής φίρμας που η ιστορία της ξεκίνησε το 1680 στην κοιλάδα τού Verviers!!!!!
Η τελική τιμή τών 57.700 ήταν CIF ( Cost, Insurance and Freight), που στην γλώσσα τού εμπορίου σημαίνει ότι οι Βέλγοι είχαν συμπεριλάβει σε αυτήν την ασφάλιση τού φορτίου και την μεταφορά του μέχρι τον Πειραιά.
Βάσει τής κατάστασης που επικρατούσε στην Ελλάδα το 1957, το ποσό αυτό για ένα μπιλιάρδο και μια τσόχα ήταν μία υπερβολικά μεγάλη δαπάνη, πόσο μάλλον αν συνυπολόγιζε κανείς και το …μπουγιουρντί που θα έπρεπε να πληρωθεί στην άφιξη τών εμπορευμάτων στο τελωνείο..
Τα χρήματα αυτά είχαν τεράστια αγοραστική αξία τότε, άνετα μπορούσες να αγοράσεις ένα ωραίο οικόπεδο κοντά στο κέντρο τής Αθήνας!
Κι όμως, οι βαριά ερωτευμένοι φίλαθλοι τού καφενείου τού Βυζούρη δεν δίστασαν και προχώρησαν σε μία τέτοια αγορά για το μεράκι τους, σε εποχές που οι παίκτες τού Μπιλιάρδου θεωρούταν ύποπτοι και δακτυλοδεικτούμενοι..
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…
* Η φωτογραφία τού τιμολογίου ανήκει σε έναν από τούς σημαντικότερους παίκτες τής δεκαετίας τού ’70 καί τού ’80, στον πολύτιμο για την διάσωση τής ιστορίας τού Ελληνικού Μπιλιάρδου ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΡΙΟΒΟΛΟ, που τον ευχαριστώ από καρδιάς..